برای نخستین بار در تاریخ، بشریت با تصویربرداری از یکی از عظیمترین سیاهچالههای کیهان، به بینشی مستقیم از این ناحیهی بیگانه از فضا – زمان دست یافته است. این رخداد منحصربهفرد، فصل تازهای در تاریخ نجوم و اخترفیزیک گشوده است. شپر دولمن از مرکز اخترفیزیک هاروارد – اسمیتسونین امروز ۲۱ فروردین در جریان کنفرانسی خبری در کلوپ ملی مطبوعات در واشنگتن دیسی گفت:
ما چیزی را دیدهایم که پیشتر تصور میکردیم غیرقابل مشاهده است.
این تصاویر بهتنهایی و بهاندازهی کافی خیرهکننده هستند؛ اما بهگفتهی پژوهشگران، نتایج تازهی منتشرشده نیز احتمالا چشمها را بیش از این خیره خواهند کرد. پیتر گالیسون، استاد تمام فیزیک و تاریخ علم در هاروارد ماه گذشته دربارهی رویداد امروز گفت که «واقعا حوزهی کاملا جدیدی برای اکتشاف وجود دارد».
پروژهی EHT بهطور دقیق دو سیاهچاله را تحت بررسی قرار داده است. نخست، سیاهچالهی غولپیکر کهکشان ام ۸۷ که ۶.۵ میلیارد برابر خورشید ما جرم دارد و همچنین سیاهچالهی مرکزی کهکشان راه شیری خودمان که با عنوان کمان ای* (*Sagittarius A) شناخته میشود. پدیدهی دوم که خود سیاهچالهای کلانجرم است، در مقایسه با غول ام ۸۷، کوتوله محسوب میشود و جرم آن در مقایسه با خورشید، تنها ۴.۳ میلیون برابر است.
هر دو پدیدهی یادشده بهدلیل فاصلهی بیاندازه از زمین اهدافی دستنیافتنی بهشمار میروند. کمان ای* ۲۶هزار سال نوری از ما فاصله دارد و نوری که از سیاهچالهی ام ۸۷ به ما میرسد نیز متعلق به ۵۳.۵ میلیون سال پیش است. بهگفتهی دولمن، از منظر ما، افق رویداد کمان ای* بهقدری کوچک است که تماشای آن از زمین، معادل دیدن پرتقالی روی ماه یا مطالعهی روزنامهای در لسآنجلس از نیویورک است. این سیاهچاله نزدیکترین سیاهچاله به زمین نیست، اما از بزرگترین سیاهچالههای شناختهشده است.
هیچ تلسکوپی از روی زمین بهتنهایی نمیتواند افق رویداد سیاهچاله را رصد کند.؛ در نتیجه دولمن و سایر اعضای تیم EHT باید خلاقیت به خرج میدادند. آنها در همین راستا، تلسکوپهای رادیویی مستقر در آریزونا، اسپانیا، مکزیک، جنوبگان و دیگر مکانهای سرتاسر دنیا را به یکدیگر متصل کردند و ابزاری مجازی را هماندازهی زمین شکل دادند. طبق گفتههای دانشمندان، اگر یک سیاهچاله در یک فضای روشن مانند گازهای روشن قرار گرفتهباشد، سیاهچاله منطقهای تیره همانند سایه ایجاد میکند که در این تصویر هم نقاط سیاه درواقع همان سایه هستند و رنگ زرد و قرمز اطراف آن حاصل از انتشارات شدید هستند.
بهگفتهی هریسون، تماشای تصویری واقعی از سیاهچاله یا درهرصورت هالهی آن، مقولهای علمی تخیلی محسوب میشود. وی در ادامه افزود ما تنها نخستین تصاویر معدود این پروژه را مشاهده کردهایم. «آنها به تدریج بهبود خواهند یافت.»